Coronajaar 2020 heeft in economisch opzicht twee gezichten: een diepe economische crisis en tegelijk tal van financiële meevallers.

Huizenprijzen zijn ongekend hard gestegen, hypotheekrentes zakten naar historische dieptepunten, energie werd goedkoper en de beurs vierde feest.

Bekijk het jaaroverzicht van Blik op je Geld, de financiële rubriek van Business Insider in samenwerking met nieuwsapp Upday.

December brengt de afsluiting van een in veel opzichten bizar en ontluisterend jaar, met de coronapandemie in de hoofdrol. 2020 bracht een een diepe economische crisis, maar in veel gevallen ook tal van meevallers voor je portemonnee.

Voor ondernemers die getroffen werden door de lockdowns, of werknemers die hun baan verloren, heeft de coronacrisis inkomensonzekerheid en verlies aan inkomsten en vermogen meegebracht. Maar wie niet te maken kreeg met deze calamiteiten, ervoer vaak tal van financiële voordelen.

Huizenprijzen bleken dit jaar immuun voor de crisis, mede omdat de werkloosheid en het aantal faillissementen laag bleef, waardoor kopers volop zijn blijven strijden om het relatief krappe huizenaanbod.

Voor aandelenbeleggers is 2020 een jaar waarin het herstel op de beurs sterk vooruit is gelopen op de economische situatie.

Tegelijk zijn energieprijzen juist door de economische inzinking gedaald. Dat heeft gezorgd voor lagere prijzen aan de pomp en een daling van de kosten voor stroom en gas.

Alleen voor spaarders is 2020 opnieuw een jaar gebleken waarin het niet goed mogelijk was om de inflatie bij te benen met de rentevergoeding op spaargeld.

Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?

Bekijk hieronder het jaaroverzicht van Blik op je Geld voor 2020.

Download hier de app voor Upday Nieuws

De huizenprijs: rechte lijn omhoog

Bron: Kadaster
Bron: Kadaster

Een rechte lijn omhoog: bovenstaande grafiek van de geïndexeerde gemiddelde huizenprijs is één van de meest opvallende van het jaar: op jaarbasis zijn huizenprijzen in Nederland gemiddeld liefst 9 procent gestegen, terwijl de economie naar verwachting met ruim 4 procent krimpt.

Zonder de massale steun van de Nederlandse overheid en de geldinjecties van de Europese Centrale Bank had het plaatje op de huizenmarkt er waarschijnlijk heel anders uit gezien.

De interventies van de ECB op de kapitaalmarkt hebben rentes gedrukt en dat heeft ook gezorgd voor extreem lage hypotheekrentes. Tegelijk heeft de overheid met massale inkomenssteun en fiscale subsidies voor bedrijven de werkloosheid beperkt weten te houden.

Intussen zijn de meningen sterk verdeeld over de ontwikkeling van de huizenmarkt in 2021. Zo rekenen economen van ING erop dat de huizenmarkt alsnog gaat afkoelen, als bedrijven verder reorganiseren en de werkloosheid in de nasleep van het afbouwen van overheidssteun oploopt. Per saldo daalt de huizenprijs daardoor met een half procent in 2021, schat ING.

De collega's van Rabobank denken daarentegen dat het met de stijging van de werkloosheid meevalt en dat de prijsopdrijvende factoren volgend jaar per saldo voor 6 procent hogere huizenprijzen zorgen.

Hypotheekrente: de bodem is in zicht

De hypotheekrente maakte een duidelijke golfbeweging in 2020, met een eerste dieptepunt in maart en nieuwe laagterecords in december.

Vooral bij de lange rentevaste perioden is de concurrentie tussen geldverstrekkers groot en dat heeft tot nieuwe dieptepunten geleid voor de hypotheekrentes van 20 jaar vast en 30 jaar vast.

De meest populaire rentevaste periode is die voor 20 jaar vast. De gemiddelde rente mét NHG-verzekering ligt voor 20 jaar vast momenteel op slechts 1,45 procent.

Marktexperts denken overigens dat de bodem wel ongeveer is bereikt bij de hypotheekrentes.

Opvallend is dat sommige hypotheekrentes zelfs onder het niveau van de inflatie liggen. Daarmee is feitelijk sprake van een negatieve reële hypotheekrente. Wat dat precies voor implicaties heeft kun je hier lezen: Negatieve hypotheekrente bestaat al, als je rekening houdt met inflatie: zo zie je dat terug in je portemonnee

Sparen: financiële buffer in onzekere tijden

In het coronajaar 2020 hebben Nederlanders spaargeld vooral beschouwd als een financiële buffer voor onverwachte tegenvallers. Terwijl spaarrentes voor vrij opneembare rekeningen vrijwel niets meer opleveren, zijn we stug blijven doorsparen.

In de eerste negen maanden van dit jaar is het totale spaarvermogen van Nederlanders met liefst 22 miljard euro gegroeid naar 390 miljard euro, blijkt uit cijfers van De Nederlandsche Bank.

Sowieso houden veel mensen, mede vanwege de coronamaatregelen, geld over dat ze anders uitgeven aan horeca en vakanties.

De groeiende berg spaargeld levert niet alleen weinig op vanwege de lage spaarrentes, ook de inflatie vermindert de koopkracht van spaargeld.

In de bovenstaande grafiek is te zien dat de Nederlandse inflatie flink schommelde dit jaar, maar grofweg boven de 1 procent is gebleven. Dat is flink hoger dan de hoogste variabele spaarrente die dit jaar tussen de 0,2 procent en 0,3 procent bewoog.

De conclusie is dus tweeledig: de inflatie zorgt ervoor dat de waarde van spaargeld afneemt; tegelijk groeien de spaargelden zo hard, dat de financiële buffers om economische klappen op te vangen toenemen.

Beurs: ver vooruit op economisch herstel

Aandelenbeurzen gaan met extra optimisme het jaar uit. Na de dramatische beursdaling van eind februari en begin maart dit jaar, krabbelde de beurs weer flink op. Sterker nog: wereldwijd staan veel aandelenindices boven het niveau van begin dit jaar.

In Amsterdam staat de AEX-index weer boven de 620 punten. Optimisten onder de beleggers rechtvaardigen de herstelrally die sinds maart is ingezet door te wijzen op het verwachte groeiherstel in 2021.

Doorgaans loopt de beurs pakweg een halfjaar vooruit op de ontwikkeling van de economie. Maar dit keer is dat anders. Voor veel landen zit volgens economen weliswaar herstel in het vat, maar de meeste economieën hebben veel langer dan een halfjaar nodig om op pre-coronaniveau te komen.

Anders gezegd: de beurs heeft extreem veel goed nieuws ingeprijsd en dat leidt tot felle discussies tussen beursexperts over de houdbaarheid van de huidige koersstijgingen.

Dit wringt des te meer omdat aandelen peperduur zijn. Beleggers betalen momenteel historisch hoge prijzen in verhouding tot zowel de verwachte als de historische winst van bedrijven.

Belangrijke vraag voor komend jaar is of aandelen immuun blijven voor de economische risico's in de wereld.

Lees ook: 6 politieke en economische gevaren voor de beurs in 2021

Benzine en diesel: forse daling, licht herstel

Olieprijzen volgen in 2020 een beweging die enigszins vergelijkbaar is met die van aandelen. Een scherpe val in maart, voorzichig herstel daarna en een opleving in november en december.

Toch zijn er ook verschillen: waar aandelenbeurzen veelal op pakweg hetzelfde niveau of hoger staan dan begin dit jaar, geldt dat niet voor de olieprijs.

Zo was een vat Brent-olie begin dit jaar zo'n 68 dollar waard en in december noteerde Brent iets boven de 50 dollar,

Voor prijzen van motorbrandstoffen zoals benzine en diesel geldt dat die min of meer het verloop van de ruwe olieprijs hebben gevolgd.

Voor een liter ongelode benzine betaal je in december gemiddeld 1,55 euro. Dat is fors minder dan de 1,69 euro bij de start van 2020, maar wel zo'n 9 cent per liter meer vergeleken met het bodemniveau van afgelopen april.

Het patroon van de dieselprijs verloopt net iets anders. Daar werd de bodem pas in november bereikt op 1,15 euro per liter. Sindsdien stijgen ook dieselprijzen licht. Aangezien de zakelijke vraag belangrijk is voor diesel, geeft dit ook aan hoe dieselprijzen reageren op het economische herstel.

Stroom flink goedkoper

Energietarieven zijn in 2020 flink gedaald. Dat geldt zowel voor variabele prijzen die eens per halfjaar worden aangepast, als de vaste contracten die bijvoorbeeld voor één jaar of drie jaar worden afgesloten, blijkt uit data van online consumentenadviseur Pricewise.

Voor stroomcontracten waarbij de prijs voor één jaar vaststaat was juni de echte bodem dit jaar. Sindsdien zijn stroomprijzen licht gestegen, maar nog steeds liggen de prijzen onder het niveau van begin dit jaar.

Wie een jaar geleden een 1-jarig contract heeft genomen voor stroom, kan momenteel nog steeds goedkoper overstappen op een nieuw 1-jarig contract, signaleert Pricewise.

De bovenstaande grafiek toont de gemiddelde prijzen per kilowattuur zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw. Deze belastingen zorgen voor extra kosten van ruim 16 cent per kilowattuur boven op de kale stroomprijs.

Te zien is dat in december 2020 het gemiddelde stroomtarief voor 1 jaar vast (5,40 cent per kWh) nog altijd iets onder het gemiddelde variabele tarief ligt (6,06 cent per kWh).

Vaste gasprijs lager

Het jaarbeeld bij de gasprijzen lijkt op de ontwikkeling van stroomprijzen. Ook voor gasprijzen geldt dat de bodem van 2020 in juni werd gelegd voor contracten waarbij de prijs 1 jaar vast staat. Daarna zijn de tarieven iets gestegen, maar het is nog steeds een stuk goedkoper om een 1-jarig contract af te sluiten dan twaalf maanden geleden.

De tarieven voor 1 jaar vast kruipen wel dichter naar de variabele tarieven toe op gasmarkt. Voor een 1-jarig contract betaal je gemiddeld 19,83 cent per kuub, tegen een variabele prijs van gemiddeld 22,23 cent per kuub.

Het gaat in de bovenstaande grafiek om de gemiddelde prijzen zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw. Bij de kale gasprijs moet je nog ruim 50 cent optellen aan energiebelasting, de ODE-heffing en btw om op de prijs per kuub inclusief alle belastingen te komen.

Pricewise signaleert dat verschillende factoren die prijzen op de energiemarkt beïnvloeden, elkaar in evenwicht houden, waardoor er in december per saldo weinig beweging is.

Zo wordt de vraag naar energie positief beïnvloed door de komst van vaccins tegen het coronavirus, maar heerst er tegelijk onzekerheid over de stijging van het aantal coronabesmettingen in veel landen. Het is afwachten hoe dit verder uitpakt in het nieuwe jaar.

[activecampaign form=24]

Lees meer over geld en vermogen: